Last call: overgangsregeling voor afkoop studiejaren wettelijk pensioen.

Wat is de afkoop van studiejaren?

Een wettelijk pensioen wordt berekend in functie van het aantal loopbaanjaren dat u presteerde.  Onder bepaalde voorwaarden kan u studiejaren laten meetellen als gelijkgestelde periode door deze studiejaren af te kopen.   Tot eind november 2020 is dit mogelijk onder voordelige voorwaarden.  Concreet betaalt u nu een extra bijdrage per studiejaar en krijgt u later een hoger pensioen.   U kan alleen jaren afkopen binnen het sociaal stelsel waarin u actief bent op het moment van de afkoop.   

In onderstaand artikel focussen we op het zelfstandige statuut. 

Let op met een volledige loopbaan!

Uiteraard is het afkopen van studiejaren alleen zinvol voor wie bij zijn pensionering nog niet aan een volledige beroepsloopbaan komt of zal komen.  Een volledige loopbaan is voor niet-ambtenaren 45 jaar of 14.040 dagen.  Voor jongere mensen is het daarom niet altijd eenvoudig nu al te beslissen studiejaren af te kopen.  

Recht op vervroegd pensioen?

De afgekochte studiejaren tellen niet mee in de berekening om een eventueel vervroegd pensioen aan te vragen.   

Hoe aanvragen?

Life Experts kan hiervoor niet tussenkomen, u moet deze berekening desgewenst zelf aanvragen via de website www.mypension.be.   

Welke studiejaren?

U bent niet verplicht al uw studiejaren af te kopen.  Bovendien kunt u alleen studiejaren na uw 20^ste afkopen, en - voor degenen met meerdere diploma's - alleen de jaren voor één diploma:  

• Ieder studiejaar van het hoger onderwijs, inclusief beroeps-, zeevaart- en kunstonderwijs
• Ook beroepsstage, maar wel voorwaardelijk
• Beperkt tot het minimum aantal studiejaren nodig om het diploma te behalen. Pech voor bissers en trissers 
• De voorbereidingsjaren voor een doctoraatsthesis, tellen mee, maar studiejaren ter voorbereiding van een doctoraat tellen maximaal 2 jaar mee

Hoeveel kost het afkopen van een studiejaar in deze overgangsregeling?

In de overgangsregeling tot 30/11/2020 krijgt al wie al meer dan tien jaar is afgestudeerd, de mogelijkheid om studiejaren af te kopen tegen het forfait van € 1.560,60 per studiejaar.  

De afkoop is fiscaal aftrekbaar.   

Voor zelfstandigen loopt het fiscale voordeel gelijk met dat van het VAPZ.   De regularisatiebijdrage is dus een niet-ingehouden sociale-zekerheidsbijdrage en fiscaal aftrekbaar.  Stel dat u in een marginaal belastingtarief van 50% zit (+ 7% gemeentebelasting) dan betaalt u per afgekocht studiejaar ruim € 800  minder personenbelasting.  De storting is daarnaast ook aftrekbaar van het belastbaar inkomen, waardoor ook de sociale bijdragen dalen, met bij benadering € 320 per afgekocht studiejaar.  In het beste geval kost één studiejaar u éénmalig netto dus ongeveer € 400.   

Wat levert de afkoop op?

In het stelsel van de zelfstandigen levert één jaar regularisatie € 277,44 bruto op per jaar indien je een pensioen tegen het tarief als alleenstaande zult trekken en € 346,80 indien je een pensioen tegen het gezinstarief zal ontvangen. Deze bedragen worden geïndexeerd.   

Opgelet voor de pensioenval

Dit lijkt je wel interessant?  Let dan toch even op. Inkomen uit pensioen is onbelast tot een bedrag van € 15.940 (cijfer voor 2020) door een verhoogde aftrek voor inkomsten die louter uit pensioen bestaan.  Ligt het belastbaar inkomen van de betrokkene hoger dan die som, dan is er toch belasting verschuldigd.  Door de fiscale barema’s en het mogelijke verlies van de verhoogde aftrek slaat de befaamde pensioenval dicht zodra je inkomen als gepensioneerde begint te stijgen boven het plafond.  Wie een VAPZ contact of RIZIV contract zal uitgekeerd worden, kan misschien wel voor verrassingen komen te staan.  Die persoon krijgt boven zijn pensioen immers nog een belasting op een zogenaamde fictieve rente. Hierdoor stijgt het belastbaar pensioeninkomen.   Daardoor kan in sommige gevallen de extra pensioenuitkering ten gevolge van de afkoop studiejaren tot 49% belast worden.   

Heeft een afkoop van studiejaren een effect op de 80%-regel?

Het is niet zo dat een storting voor afkoop studiejaren tussenkomt in de berekening voor de 80%-regel.  Als vroeg of laat in de berekening voor de 80%-regel de factor “geraamd wettelijk pensioen” vervangen wordt door de schatting van het wettelijk pensioen zichtbaar in myPension en als die schatting ook correct rekening houdt met de afgekochte studiejaren, dan zou dit wel een invloed kunnen hebben op de 80%-regel.  Maar dan misschien eerder ten goede dan ten kwade.   Dit lijken ons iets veel “alsen” en dus niet aan de orde.

Besluit

Een iets ouder publiek, met een te verwachten laag pensioen zal interesse hebben voor het afkopen van studiejaren tijdens deze overgangsperiode tot eind november 2020.   De netto premie die ze dan betalen per afgekocht jaar is in het beste geval na 1,5 jaar pensioen terugverdiend.  Tenminste… als de pensioenval niet dichtklapt.   Na november 2020 zal de afkoop beduidend minder interessant zijn.  

Voor de jongere generatie is de afkoop van studiejaren minder interessant.  De uitgave die ze vandaag zouden betalen per studiejaar is relatief hoog gezien hun leeftijd.  En het recht dat daaruit voortvloeit is iets minder duidelijk.  Hun loopbaan is immers nog lang en het leven kan allerlei wendingen nemen.  Het lijkt ons dat hier een aanvullend pensioenplan waar ze zelf volledige controle over hebben via een verzekeraar een beter idee is.